Loading...
 

Różnice kulturowe a reklama

Reklama jako forma komunikacji międzykulturowej
W dzisiejszym świecie coraz częściej reklama staje się formą komunikacji międzykulturowej. Z jednej strony jest to związane z językiem reklamy i coraz częstszym wykorzystywaniem języka angielskiego w reklamach lokalnych, przez co możemy mówić o hybrydyzacji języka reklamy [1].  Jak zauważają Wilczyńska, Mackiewicz i Krajka często język angielski nadaje sloganowi reklamowemu strukturę syntaktyczną, która jest wypełniana środkami leksykalnymi pochodzącymi z języka rodzimego danego regionu [1]. Z drugiej strony należy zauważyć, iż wykorzystanie języka angielskiego lub użycie bezpośredniej kalki językowej może stanowić problem i być przyczyną klęski reklamy czy wręcz może ośmieszyć markę. W zależności od produktu, który jest reklamowany firmy opanowując nowe rynki mogą przyjąć różnorodne strategie dotyczące wyboru języka w jakim pojawi się komunikat reklamowy. Mogą się one zdecydować się na pełną standaryzację reklamy, tzn. iż niezależnie od miejsca produkt będzie reklamowany w ten sam sposób. Taka możliwość dotyczy niewielkiej grupy produktów, które niezależnie od kultury będą u odbiorców wywoływały podobne odczucia. Inną strategią jest niepełna standaryzacja przekazu reklamowego pojawiającego się w różnych kulturach. W takim przypadku następuje pewna adaptacja kulturowa przekazu np. tekst jest w języku lokalnym i nie jest bezpośrednim tłumaczeniem, a jedynie oddaniem ducha przekazu [1]. Często jednak występuje konieczność odrzucenia standaryzacji przekazu reklamowego i tworzenia go z myślą o konkretnym rynku lokalnym. Jest to niejednokrotnie wymuszone zmianami zachodzącymi już na poziomie produkcji, a wynikającymi z różnic kulturowych. Zmiany dokonywane już na etapie produkcji to zmiany np. w składzie (np. użycie bądź nie alkoholu), różnice w smaku, konsystencji, wykorzystywanych kolorach. Wszystkie one będą skutkować odmiennościami w reklamie produktu na rynku lokalnym.

Stereotypowy obraz kultur w reklamie
Reklama bazuje na stereotypach, ale równocześnie sama ma często potencjał do utrwalania zarówno stereotypów, jak i uprzedzeń.  Wykorzystanie stereotypów nie zawsze ma charakter negatywny, postaci występujące w reklamie mogą być komplementarne zarówno z charakterem produktu, jak i jego pochodzeniem - np. niemiecka precyzja czy włoska kuchnia. Stereotypy są między innymi wykorzystywane do wprowadzenia humoru, zadziwienie lub do zaskoczenia odbiorców. W takiej sytuacji prowadzą często do przerysowania pewnych cech stereotypowych np. niemiecka reklama Media Markt wykorzystująca przerysowane stereotypy dotyczące Polaków.

Reklama reklamie nie równa – cechy charakterystyczne reklam w zależności od kultury
Bardzo trudno jest scharakteryzować reklamy typowe dla konkretnego kręgu kulturowego. Niektórzy podejmując się tego zadania wskazują najbardziej typowe przejawy zjawiska, co oczywiście nie wyczerpuje wszystkich, ani nawet najważniejszych cech przekazów reklamowych pochodzących z konkretnych kultur.

1. Reklama amerykańska. Język reklam jest prosty. Komunikat przybiera formę bezpośredniego przekazu, przyjacielskiej rozmowy, z jednocześnie dość agresywnym prezentowaniem produktu. Reklamy odwołują się przede wszystkim do osobistych potrzeb konsumentów. Często pojawiają się sformułowania: nowy, ulepszony, najlepszy. W reklamach amerykańskich przedstawiane są fakty, dane naukowe, ciekawostki techniczne, niekiedy tradycja i patriotyzm. Często wykorzystywana jest także obecność osób znanych [2].
2. Reklama angielska. Charakterystyczną cechą stylistyki tej reklamy jest wykorzystanie humoru. Jej forma to zazwyczaj prezentacja produktów przez pojedyncze osoby, porównania, narracyjny wykład, przedstawienia historyjek z życia, wykorzystanie postaci symbolizującej dany produkt (personifikacja), przedstawienie produktu w użyciu. Głównymi elementami eksponowanymi są: wysoki standard produktu, ale także rozsądna cena, działanie produktu, jego skutki, raczej tradycyjność niż nowoczesność, naturalność, itp. [2].
3. Reklama chińska. W reklamie chińskiej informacje są przekazywane prostym językiem, ale w sposób pośredni (gra słów, dźwięków i wizualności). Atrybuty produktów, które są podkreślane to ich nowoczesność, wykorzystywana do produkcji technologia, wysoka jakość, właściwości prozdrowotne. W reklamach na rynku chińskim często spotkać można wątki dramatyczne, metafory, grafikę, efekty specjalne, komputerowe animacje, itp. Wykorzystywane symbole dotyczą głównie natury, tj. nieba i chmur, które przynoszą pomyślność. Elementami tradycyjnymi są: przynależność do grupy, szacunek dla starszych i władzy, zgodność życia z naturą, itp. [2].
4. Reklama francuska. Język reklam francuskich jest pełen metafor, elementów muzycznych, natomiast brak w nim obcojęzycznych fraz i nazw. Wyraźne są odwołania do takich kategorii jak piękno, kruchość, erotyka, image, ekstrawagancja itp. Informacje prezentowane są głównie za pomocą historyjek z życia z udziałem produktu, itp. Rzadko spotyka się tutaj reklamę w postaci wykładu i prezentacji różnych faktów, unika się także logicznego rozumowania i argumentacji. Ważne są elementy związane z tożsamością, zatem pochodzenie produktów często jest podkreślane [2].
5. Reklama hiszpańska. Język używany w reklamach hiszpańskich jest zazwyczaj prosty i zrozumiały. Informacje dotyczą stylu życia, są przekazywane w sposób pośredni za pomocą dużej ilości metafor. Nastrój panujący w reklamach jest ciepły i pogodny, dużo jest w nich dynamiki. Hiszpańska reklama jest odzwierciedleniem paradoksu, w którym z jednej strony prezentowane są innowacje i nowoczesność, a z drugiej strony dużą wagę przypisuje się tradycji. Przesłanką wielu reklam hiszpańskich jest „la buena vida” [2].
6. Reklama japońska. Język reklam japońskich jest bardzo prosty, grzeczny oraz subtelny. Konsument sam rozszyfrowuje przedstawione w reklamach aluzje. Japoński styl odnosi się do przeproszenia widza za wtargnięcie do jego domu i narzucanie się oraz zabieranie mu cennego czasu. Głównym celem reklamy japońskiej jest wzbudzenie zaufania klienta [2].
7. Reklama niemiecka. W reklamach niemieckich używa się jasnego i konkretnego języka. Głównymi formami reklam są wykłady, eksperymenty, w których eksperci lub inne doświadczone osoby (w większości z tytułami akademickimi) przedstawiają produkty w jasny, racjonalny i uporządkowany sposób. Informacje o produkcie skupiają się na wysokiej jakości nowych rozwiązań, danych technicznych, solidności firmy, dobrej ceny [2].
8. Reklama włoska. Duże znaczenie w reklamie włoskiej odgrywa komunikacja niewerbalna, a zwłaszcza gestykulacja. Informacje przekazywane są często w formie metafor. Zauważalne są elementy teatralne, a włoską reklamę można określić jako głośną i dynamiczną [2].

Znaczenie koloru w odmiennych kulturach
Niezwykle istotną rolę w reklamie odgrywa kolor. Jego znaczenie jest uwarunkowane kulturowo. Na postrzeganie określonego koloru wpływają takie kwestie jak skojarzenia językowe (idiomy i wyrażenia), skojarzenia mitologiczne i religijne (odniesienia do koloru w tekstach religijnych), skojarzenia polityczne i historyczne (kolory flag, partie polityczne) itp. Niektóre kwestie związane z kolorem wydają się uniwersalne. Dla przedstawicieli większości kultur kolor życia to kolor czerwony, jako, iż jest to kolor krwi. Jest on również w miarę powszechnie uważany za kolor miłości. W Chinach kolor czerwony oznacza również szczęście, powodzenie i dobrobyt. Tradycyjnie jest używany podczas wielkich uroczystości (Nowy Rok), również panna młoda ubrana jest za zwyczaj na czerwono. Podczas świąt i innych specjalnych okazji wręczanie prezentów obejmuje czerwone koperty z pieniędzmi. Na giełdach w Azji Wschodniej kolor czerwony oznacza wzrost cen akcji, podczas gdy na rynkach europejskich i północnoamerykańskich oznacza spadek [3].

Jaki jest kolor nadziei? Żółty lub zielony. W niektórych krajach, takich jak Kanada, gdy członek rodziny uczestniczył w działaniach wojennych, rodziny umieszczały żółte wstążki na ścianach domu rodzinnego, aby podtrzymać nadzieję na bezpieczny powrót. W Stanach Zjednoczonych i Europie zieleń często kojarzy się z nadzieją ze względu na jej związek z wiosną i poczucie rozkwitu. Zielony jest również kolorem zazdrości, co jest łączone ze sztuką Williama Szekspira pt. Otello i zazdrość jako „zielonookim potworem”. Również w języku polskim obecne jest powiedzenie zzielenieć z zazdrości. Natomiast jest to najważniejszy kolor w islamie. W Koranie znajdują się opisy raju wskazujące, iż ludzie w raju noszą zielone ubrania i siedzą na zielonych poduszkach. Mówi się również, że zielony był ulubionym kolorem Proroka Mahometa i kolorem, w którym został pochowany [4].

W Laosie, Tajlandii, Kambodży i Birmie mnisi buddyjscy noszą szaty w pomarańczowym kolorze, dlatego też w tych krajach jest to kolor kojarzony z tym co święte. Mnisi wybrali ten odcień wieki temu głównie ze względu na dostępny wówczas barwnik, ale tradycja jest kontynuowana do dziś. W Chinach kolor żółty ma silne skojarzenia historyczne i kulturowe. Pierwszy cesarz był nazywany Żółtym Cesarzem. We współczesnej chińskiej popkulturze „żółty film” odnosi się do filmów dla dorosłych. Z kolei w Polinezji żółty to święty kolor, boski kolor. W wielu kulturach purpura jest kolorem śmierci lub żałoby. Tajskie wdowy noszą fiolet, podobnie jak pobożni katoliccy żałobnicy w Brazylii. Włochy również silnie kojarzą fiolet z pogrzebami. Biel natomiast reprezentuje doskonałość i czystość, nowość i neutralność na Zachodzie. Jest wykorzystywana w wielu religiach. Dzieci chrzczone i przyjmujące pierwszą komunię ubierają się na biało. Muzułmańscy pielgrzymi podczas hadżu w Mekce noszą ihram, prosty biały strój, który ma oznaczać, że przed Bogiem wszyscy są równi [4], [3].

Największe wpadki reklamowe
Reklamowanie tego samego produktu, lecz skierowanego do przedstawicieli innych kultur musi pociągać za sobą zupełnie inne strategie komunikacyjne. Nie zastosowanie się do tej reguły często pociąga za sobą porażkę komunikacyjną lub wręcz konsekwencją jest strata wizerunkowa dla firmy. Należy również pamiętać, iż różne produkty w zależności od kultury mogą mieć różny status – w jednych krajach uchodząc za produkt luksusowy, w innych będąc produktami codziennego użytku nie kojarzonymi z wysokimi kosztami.

  1. Coca Cola w Chinach – kiedy marka pojawiła się w Chinach nazwa została transkrybowana zgodnie z wymową . Brzmienie było bliskie nazwie Coca Cola, jednak znaczenie zupełnie inne. Użyte znaki oznaczały można przetłumaczyć jako „ugryź woskową kijankę” [5]. 
  2. Kłopoty z tłumaczeniem miała również firma Parker, producent piór i długopisów, który wprowadzając swój produkt na rynek meksykański przetłumaczył komunikat reklamowy „It won’t leak in your pocket and embarrass you” jako „Nie wycieknie do kieszeni i nie zawstydzi”, używając podobnie brzmiącego słowa, jednak po hiszpańsku znaczącego coś zupełnie innego, a mianowicie być w ciąży. Zatem komunikat brzmiał „Nie wycieknie ci do kieszeni i sprawi, że będziesz w ciąży” [6] . 
  3. Przetłumaczony slogan reklamujący KFC „finger lickin good” zostało przetłumaczone jako „zjedz swoje palce” [7]. 
  4. Problem z nazwą mieli również producenci Renault, którzy w 2008 roku wprowadzili na rynek europejski swojego nowego SUV-a zwanego Koleos, nazwa ta w języku greckim oznacza waginę. Podobnie producenci samochodu marki Ford, który wprowadzili na rynek brazylijski nowy model Pinto. W slangu portugalskim słowo „pinto” oznacza „małego penisa”, zatem komunikat reklamowy brzmiał: „Umieść małego penisa pod drzewem”. Nazwa modelu została zmieniona i dodano nową nazwę samochodu „Corcel”, co oznacza koń [8]. 
  5. Nie tylko tłumaczenia mogą być podstawą do porażki reklamowej, również gesty wykonywane w reklamie. Przykładem może być Procter &Gamble, która przedstawiała męża wchodzącego do łazienki podczas kąpieli żony, a następnie dotykającego ją gestem aprobaty. Reklama ta odniosła sukces w krajach zachodnich, jednak w Japonii gest ten został uznany za niewłaściwy i niesmaczny [9].  
  6. Amerykańska firma telefoniczna chciała promować swoje usługi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Grafika stworzonego przez nich plakatu przedstawiała biznesmena trzymającego telefon, siedzącego przy biurku z nogami na stole, z dobrze widocznymi podeszwami butów. W krajach muzułmańskich pokazanie podeszw butów jest uważane za niezwykle obraźliwe i nieeleganckie.
  7. W 2002 roku brytyjska firma Umbro, produkująca ubranie sportowe nazwała nowy model butów The Zyklon, co spowodowało protesty, ze względu na skojarzenie z gazem używanym przez Nazistów w obozach koncentracyjnych.
  8. Zdziwienie konsumentów w Afryce wywołała firma Gerber, która swe produkty – słoiczki z jedzeniem dla niemowląt – sprzedawała w formie niezmienionej, tak jak w krajach zachodnich ze zdjęciem dziecka widniejącym na etykiecie. Jednak w tamtych czasach ze względu na duży odsetek analfabetyzmu zwyczajowo na etykiecie widniało to, co stanowi zawartość opakowania.
  9. Colgate wprowadził na rynek we Francji pastę do zębów o nazwie „Cue”, nie zdając sobie sprawy, że jest to również nazwa francuskiego magazynu pornograficznego [8]. 
  10. Slogan Pepsi „Pepsi Brings You Back to Life” w Chinach został przetłumaczony jako „Pepsi przywróci do życia twych przodków” [10]. 

Zadanie 1:

Treść zadania:
Wybierz swoją ulubioną reklamę i zastanów się, co mówi ona o społeczeństwie, jaką treść o naszej kulturze komunikuje.

Zadanie 2:

Treść zadania:
Zastanów się, czy twoja ulubiona reklama byłaby skuteczna w innych kulturach. Gdzie byłaby skuteczna, a gdzie zdecydowanie nie?

 


Ostatnio zmieniona Niedziela 08 z Maj, 2022 19:43:50 UTC Autor: Maria Stojkow
Zaloguj się/Zarejestruj w OPEN AGH e-podręczniki
Czy masz już hasło?

Hasło powinno mieć przynajmniej 8 znaków, litery i cyfry oraz co najmniej jeden znak specjalny.

Przypominanie hasła

Wprowadź swój adres e-mail, abyśmy mogli przesłać Ci informację o nowym haśle.
Dziękujemy za rejestrację!
Na wskazany w rejestracji adres został wysłany e-mail z linkiem aktywacyjnym.
Wprowadzone hasło/login są błędne.